Ένα σημαντικό κομμάτι που παραβλέπεται ή δεν τονίζεται είναι η φύση της εξουσίας και του Κράτους στον Φασισμό. Ο Τζεντίλε αφιερώνει ένα κεφάλαιο στο ζήτημα αυτό στο Origins and Doctrine of Fascism. Χαρακτηριστικό της φασιστικής αντίληψης της εξουσίας και τους κράτους, είναι πως δεν ταυτίζεται με τις αστικές, τις μοναρχικές αλλά ούτε και πλήρως με τις εθνικιστικές απόψεις. Ο Τζεντίλε μας εισάγει στο θέμα, αρχικά αναφερόμενος στα κοινά με την τότε εθνικιστική θεωρία.
Συγκεκριμένα, γράφει «Τόσο ο Εθνικισμός όσο και ο Φασισμός τοποθετούν το Κράτος στη βάση κάθε ατομικής αξίας και δικαιώματος. Για αμφότερους, το Κράτος δεν είναι συνέπεια, αλλά αφετηρία.», προσθέτοντας πως η ιδέα αυτή βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις φιλελεύθερες ατομοκεντρικές απόψεις πάνω στο θέμα που αναλύεται. Πέραν όμως αυτών των γενικών κοινών αρχών, ο Τζεντίλε αναπτύσσει τις κριτικές του προς τις αστικοεθνικιστικές/συντηρητικές θεωρίες της εποχής.
Ο νατουραλισμός αποτελεί την αδυναμία που συνοδεύει την τείνουσα πνευματική ώθηση του Εθνικισμού και τον κάνει κάτι άκαμπτο, οπισθοδρομικό και συντηρητικό. Μία από τις ειδικές και εμφανείς αντανακλάσεις του νατουραλισμού, θεωρεί ο Τζεντίλε, ήταν η μοναρχική πίστη των Εθνικιστών.
Η μοναρχία ήταν γι’ αυτούς δεδομένο. Το ιταλικό κράτος είχε γεννηθεί με τη μοναρχία του, και χάρη σε αυτήν, η ιστορική βάση που σήμερα αποτελεί την ιταλική εθνικότητα περιλαμβάνει τη μοναρχία. Με την αφαίρεση της, δεν θα υπήρχε πλέον το έθνος.
Ο Τζεντίλε συνεπώς ταυτίζει τους τότε εθνικιστές της Ιταλίας με την παραδοσιοκρατία, τον συντηρητισμό και την αντίδραση, και καταλήγει λέγοντας πως: «πριν από τον Φασισμό αυτή η στάση έκανε τους εθνικιστές ύποπτους και αποκρουστικούς ακόμη και σε εκείνους που πολιτικά συμφωνούσαν με τα περισσότερα από τα αξιώματά τους.»
Η Μοναρχία ήταν ένας θεσμός περισσότερο παρωχημένος παρά ουσιαστικά ενσωματωμένος στην εθνική συνείδηση. Πέραν όμως αυτού, σε τι διαφέρει ο Φασισμός ως προς την υπόσταση της Εξουσίας και της αντίληψης του Κράτους;
Το μοναρχο-συντηρητικό εθνικιστικό κράτος, αναφέρει ο Τζεντίλε, απαιτούσε μία άρχουσα τάξη. Ήταν δηλαδή ένα ΤΑΞΙΚΟ κράτος, του οποίου η Εξουσία δεν ήταν προϊόν του έθνους/λαού, αλλά γινόταν αντιληπτή ως κάτι αυτονόητο και προϋπάρχον εκ φύσεως ή εκ Θεού.
Η Εξουσία δεν μπορούσε να εξαρτάται από τον λαό· αντίθετα, ο λαός εξαρτιόταν από την αριστοκρατία που συνέθετε το Κράτος. Το Φασιστικό Κράτος, από την άλλη πλευρά, αναφέρει επι λέξει ο Τζεντίλε «είναι ένα ΛΑΪΚΌ Κράτος, και με αυτή την έννοια, ένα κατ' εξοχήν ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΌ Κράτος.»
Η σχέση μεταξύ του Κράτους και του ατόμου δεν είναι αυτή μεταξύ του Κράτους και ενός ή του άλλου πολίτη, αλλά με κάθε πολίτη. Κάθε πολίτης διατηρεί μια σχέση με το Κράτος τόσο στενή, που το Κράτος υπάρχει μόνο στον βαθμό που ο πολίτης το κάνει να υπάρχει.
Ο Φασισμός δημιουργεί ένα ΑΤΑΞΙΚΌ Κράτος, το οποίο αντλεί τη δύναμή του από την ενεργή συμμετοχή όλων των πολιτών. Το Κράτος και ο πολίτης είναι αλληλένδετες έννοιες. Το Κράτος δεν υπάρχει ανεξάρτητα από τους πολίτες· δημιουργείται και συντηρείται από την ενεργή συμμετοχή τους.
Η Εξουσία παράγεται από τον Λαό για τον Λαό. Το Κόμμα δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από την ελίτ που καθοδηγεί τον λαό. (έννοια της Vanguard, βλ. γραπτά Panunzio). Η συμμετοχή στην εξουσία γίνεται μέσω της Συντεχνίας, τους χώρους εργασίας και τις οργανώσεις του Κόμματος.
Για τον λόγο αυτό, το Ολοκληρωτικό Κράτος, που ομοιάζει με έναν οργανισμό, για να λειτουργήσει σωστά προϋποθέτει την αποδοχή του εκ μέρους των μαζών, εκ μέρους όλων των μερών που συνιστούν την κοινωνία.